De hervorming van de berekening van de bijdragen die in 2015 in werking trad, stelt de zelfstandigen in staat bijdragen te betalen die beter overeenkomen met hun economische realiteit. De tijdskloof is immers verdwenen. Bovendien hebben de zelfstandigen voortaan de mogelijkheid om verminderde (in geval van financiële problemen) of verhoogde (om te anticiperen) bijdragen te betalen.

Als we ons buigen over de cijfers van 2016 stellen we vast dat:

• 25.987 aanvragen tot vermindering van voorlopige bijdragen; en
• 38.234 aanvragen tot verhoging van de voorlopige bijdragen werden ingediend.

Het gaat dus om 64.221 zelfstandigen die gebruik hebben gemaakt van deze nieuwe aanpassingsmogelijkheden in 2016, of 6% van de zelfstandigen. Daarbij komen de zelfstandigen die een spontane reserve hebben aangelegd (die geen officiële communicatie vergt aan het sociaal verzekeringsfonds). In totaal hebben de aanpassingen en de spontane reserves gerealiseerd door de zelfstandigen een globaal positief effect van 73,4 miljoen €.

Minister van Middenstand, Zelfstandigen, KMO’s, Landbouw en Maatschappelijke Integratie Willy Borsus verklaarde het volgende: “Na het hoge aantal oprichtingen van ondernemingen en het aantal zelfstandigen dat vandaag de piek bereikt van 1.050.402, zie we nog maar eens een teken van de goede gezondheid van onze zelfstandigen, omdat de aanpassing van de bijdragen meer gebruikt wordt in geval van inkomsten die opnieuw stijgen. Deze positieve context moedigt me aan om ogenblikkelijk de hervorming voor te stellen die erin bestaat verminderingsdrempels toe te voegen, maar ook om meer zelfstandigen de mogelijkheid te bieden deze aanpassing te doen.”

Willy Borsus wil immers zeer snel aan de regering voorstellen om van 2 naar 6 drempels te gaan om ervoor te zorgen dat de bijdragen nog beter overeenkomen met de economische realiteit van de zelfstandigen.

Onderstaande tabel geeft de huidige en toekomstige situatie weer van de verminderingsdrempels:

Ter herinnering, de huidige bijdragetarieven zijn 21% voor een zelfstandige in hoofdberoep voor de inkomstenschijf van 0 € tot 57.415,67 € en 14,16 % voor de inkomstenschijf van 57.415,68 € tot 84.612,53 €.

Waaruit bestond de hervorming uit 2015?

• Tot 2014 werden de sociale bijdragen berekend op basis van de inkomsten van drie jaar eerder. In geval van een zware klap of enig andere economische situatie die in dalende lijn gaat, had de zelfstandige geen enkele mogelijkheid om zijn betalingen aan te passen. Voor de moeilijkste gevallen kon dossier per dossier een vrijstelling toegekend worden, maar met verlies van pensioenrechten.
• Vanaf 2015 worden de sociale bijdragen bepaald in functie van de veronderstelde inkomsten van het lopende jaar. De kwartaalbetalingen zijn in zekere zin aanpasbare voorschotten: de zelfstandige betaalt ofwel een voorschot gelijk aan dat in het oude systeem, ofwel meer als zijn inkomsten stijgen, ofwel minder als hij kan aantonen dat zijn inkomsten waarschijnlijk lager zullen uitvallen. Er wordt in elk geval een eindafrekening gemaakt wanneer het belastbaar beroepsinkomen definitief gekend is door de fiscale administratie. Al naargelang het geval wordt het teveel betaalde terugbetaald of het te weinig betaalde gevorderd.