Nieuwe daling van de gebruikte hoeveelheden antibiotica in de diergeneeskunde in 2016
Minister van Volksgezondheid Maggie De Block en minister van Landbouw Willy Borsus zijn blij vandaag aan te kondigen dat het antibioticagebruik en de antibioticaresistentie in de diergeneeskunde opnieuw gedaald zijn in 2016 in België. Een jaar na de ondertekening van de overeenkomst tussen de sectoren en de overheidsinstanties, is het totale antibioticagebruik opnieuw met 4,8% gedaald in vergelijking met 2015, en met 53% voor de meest kritisch belangrijke antibiotica.
Antibioticaresistentie is een bedreiging voor de dier- en volksgezondheid.
AMCRA, (“centre of expertise on AntiMicrobial Consumption and Resistance in Animals ” vzw), omkaderd door het FAVV en het FAGG, werd opgericht in 2012 en verenigt de wetenschappelijke wereld, de landbouworganisaties, de farmaceutische industrie, de mengvoederindustrie en de dierenartsen. Zij heeft in 2014 een “Visie 2020” uitgewerkt met drie concrete reductiedoelstellingen voor het antibioticumgebruik bij dieren: een daling van 50% in het totale gebruik van antibiotica, een daling van 75% in het gebruik van de zogenaamde kritische antibiotica tegen 2020 en een daling van 50% in het gebruik van gemedicineerde voeders met antibiotica tegen 2017.
In 2016 werden deze doelstellingen ook onderschreven door de Federale Overheid, verschillende sectororganisaties, lastenboekbeheerders, dierenartsen- en dierengezondheidsverenigingen door het “Convenant tussen de Federale Overheid en alle betrokken sectorpartners betreffende de vermindering van het gebruik van antibiotica in de dierlijke sector” te ondertekenen, dat deze doelstellingen herneemt.
Het antibioticagebruik bij dieren wordt jaarlijks samengevat in het BelVet-SAC rapport. De cijfers voor 2016 werden bekendgemaakt op 30 juni:
Het totale antibioticagebruik daalt verder met 4,8% in vergelijking met 2015 en met 53% voor de meest kritische antibiotica.
De daling was het sterkst voor de quinolones (-57,5 %), de tetracyclines (-15,2%), de macroliden (-11,4%) en de polymyxines (-9.9%). Voor wat deze laatste betreft, is het de vierde opeenvolgende daling waardoor het colistine (familie van polymyxines) gebruik bij dieren in de afgelopen jaren met meer dan 54% is gedaald. Dit is van groot belang aangezien colistine recent door de Wereldgezondheidsorganisatie (WHO) gerangschikt werd in de groep van kritisch belangrijke antibiotica met de hoogste prioriteit voor de volksgezondheid.
In vergelijking met 2011 (het referentiejaar) resulteert dit in een cumulatieve daling van 20% in het totale antibioticumgebruik bij dieren en 56,1% voor de kritische antibiotica.
In 2016 werd ook een daling van 29 % gerealiseerd in het gebruik van gemedicineerde voeders met antibiotica. In vergelijking met 2011 komt dit overeen met een cumulatieve daling van 38,2%.
In het licht van de AMCRA doelstellingen, zoals eveneens hernomen in de conventie, is dit een bemoedigend resultaat.
Maggie De Block, minister van Sociale Zaken en Volksgezondheid: "De forse daling in het gebruik van kritisch belangrijke antibiotica, zowel in de menselijke geneeskunde als in de diergeneeskunde is een zeer goede zaak. Deze resultaten bewijzen dat onze maatregelen in de strijd tegen antibioticaresistentie doeltreffend zijn. Ik verwijs ook naar de belangrijke akkoorden die de betrokken sectoren op vrijwillige basis met ons gesloten hebben. Deze akkoorden hebben een grote rol gespeeld op het vlak van sensibilisering.
We moeten nu onze strijd verderzetten en de situatie blijven opvolgen om de dalingen die het AMCRA in 2020 heeft gepland, te kunnen waarmaken. Ondertussen beschikken we over nieuwe instrumenten. Denk maar aan de ontwikkeling van de Sanitel-Med app, waarbij alle antibiotica die in de veeteelt worden gebruikt, verplicht moeten worden geregistreerd. Dankzij dit systeem krijgen we een beter zicht op het effectieve gebruik van antibiotica en kunnen we tussenkomen als blijkt dat de veehouders of veeartsen er te snel toedienen."
Minister van Landbouw Willy Borsus zei het volgende: “De problematiek van de antibioticaresistentie vormt een grote uitdaging op het vlak van de volksgezondheid. Een wijziging van de wetgeving leek mij onontbeerlijk. Daarom is het gebruik van antibiotica in de diergeneeskunde voortaan meer omkaderd, zelfs sterk beperkt voor de kritisch belangrijke, en kan het zeer nauwkeurig worden gemeten. We moeten opmerken dat de wetgeving nog maar 5 maanden werd toegepast in 2016 en desondanks zien we al zeer positieve effecten op de cijfers van 2016. Dat is zeer goed nieuws. De vermindering van het gebruik van antibiotica in de diergeneeskunde is voor mij een onbetwistbare – en onbetwiste – prioriteit en samen met alle schakels van de voedselketen slagen wij erin.”
“Deze resultaten tonen aan dat de acties die de verschillende actoren op het terrein en de overheid ondernomen hebben efficiënt zijn. Zij moeten voor iedereen een aanmoediging en een bijkomende motivatie vormen om de 2020 doelstellingen te bereiken.” stelt de voorzitter van AMCRA Prof. Jeroen Dewulf.
Het is belangrijk om op te merken dat de daling in het gebruik van antibiotica zich eveneens vertaalt in een daling van de antibioticaresistentie.
Sinds 2011 is de resistentie voor de meest gebruikte antibiotica bij landbouwdieren significant gedaald, verklaart Dr. Fabiana Dal Pozzo, coördinator van AMCRA, hetgeen de doestelling is en aantoont dat de toegepaste strategie haar vruchten afwerpt.
De resultaten tonen dat de samenwerking tussen AMCRA, de overheid en alle organisaties die het convenant hebben onderschreven (landbouworganisaties, farmaceutische industrie, mengvoederindustrie, dierenartsen- en dierengezondheidsverenigingen, lastenboekbeheerders) bemoedigende resultaten oplevert.
Al deze sectoren zetten zich samen verder in om de strijd tegen antibioticaresistentie verder te zetten.
Samenvatting van de resultaten over antibioticagebruik (BelVet-SAC rapport 2016)
| AMCRA doelstelling | Reductie ten opzichte van 2011 |
Totale antibiotica | - 50% (tegen 2020) | - 20% |
Kritische belangrijke antibiotica | - 75% (tegen 2020) | - 56.1% |
Met antibiotica gemedicineerde voeders | - 50% (tegen 2017) | - 38.2% |
AMCRA is het Kenniscentrum voor antibioticagebruik en -resistentie bij dieren in België. AMCRA heeft als missie 1) voorkomen van antibioticaresistentie om volks- en diergezondheid en dierenwelzijn te vrijwaren, 2) streven naar een rationele reductie van antibioticagebruik en een duurzame antibioticabeleid in de diergeneeskunde in België, 3) analyseren, communiceren en sensibiliseren.
Voor meer informatie: www.amcra.be
Het “Convenant tussen de Federale Overheid en alle betrokken sectorpartners betreffende de vermindering van het gebruik van antibiotica in de dierlijke sector” werd ondertekend op 30 juni 2016 door de Federale Overheid, vertegenwoordigd door de Ministers van Volksgezondheid en Landbouw, de sectororganisaties pharma.be, ABS, BEMEFA, Boerenbond, FWA, de dierenartsenverenigingen UPV en VDV, de dierengezondheidsverenigingen ARSIA en DGZ, de lastenboekbeheerders Belplume, Belpork, BVK vzw, Codiplan, IPW IKM/QFL/QMK en het AMCRA. Een samenvatting van de resultaten en de activiteiten van het eerste jaar van het Convenant AB kan gevonden worden in een publiek rapport op www.amcra.be, www.favv.be.
